Często podają się za pracownika administracji, ZUS-u, PCK, pracownika opieki społecznej, funkcjonariusza Policji, czy nawet kogoś z rodziny. Ostatnio wykorzystują bezradność i samotność, szczególnie osób starszych. Tak stało się w sobotę przy ulicy Sosnowej w Otwocku. Dwie kobiety podając się za pielęgniarki weszły do jednego z mieszkań i poinformowały 70 –letnią kobietę, że został jej zlecony masaż, a wykonają go one osobiście. Kobiety poleciły właścicielce mieszkania by ta się rozebrała i położyła. Gdy  zastosowała się do wydanych jej poleceń, podające się za pielęgniarki kobiety dokonały kradzieży pieniędzy, biżuterii, dokumentów i innych cennych przedmiotów.

Otwoccy policjanci apelują szczególnie do osób starszych o rozwagę i ostrożność, by nie stać się ofiarą podobnych przestępstw, gdzie sprawcy za pomocą różnych metod, wykorzystując najczęściej zaufanie i "dobre serce" tych ludzi. Bardzo często oszuści pukają do drzwi pod różnymi pretekstami, np. z prośbą o wodę czy coś do jedzenia, oferując sprzedaż artykułów przemysłowych bądź też podając się za osoby urzędowe np. listonosza, pracownika ZUS-u, siostrę PCK, hydraulika lub przedstawiciela fundacji czy stowarzyszenia, pogotowia ratunkowego. Po podstępnym wejściu do mieszkania, wykorzystując nawet chwilową nieuwagę, okradają domowników.

Fałszywy wnuczek, siostrzeniec, krewny

Bardzo często popełnianym przestępstwem, którego ofiarami padają ludzie starsi, jest czyn polegający na wyłudzeniu pieniędzy przez osoby podające się za członków rodziny lub bliskich znajomych, pod pretekstem pilnej życiowej potrzeby. Sprawcy dzwonią na telefon domowy przedstawiając się jako wnuk, wnuczka, siostrzeniec lub siostrzenica (głos w telefonie jest zniekształcony i starsi ludzie często myślą, iż dzwonią faktycznie osoby z rodziny) i prosząc o pożyczkę na zakup jakiejś rzeczy w bardzo atrakcyjnej cenie. Najczęściej od razu informują „babcię” lub „dziadka”, że nie będą mogli przyjechać po pieniądze i w związku z tym pieniądze odbierze znajomy lub kolega. Po pewnym czasie znajomy „wnuczka” zjawia się w mieszkaniu ofiary po pożyczkę pieniężną.

Prośba o szklankę wody

Inna metoda działania polega na tym, że sprawcy pukają do mieszkań, przykładowo prosząc o coś do jedzenia lub picia i informując, że zmarł im ojciec, a matka przebywa w szpitalu. Starsze osoby, okazując swoje dobre serce, bez zastanowienia przygotowują posiłek, a w tym czasie złodzieje okradają mieszkanie.

Fałszywy pracownik OPS, ZUS

Szczególną ostrożność należy również zachować w stosunku do osób podających się za urzędników i przedstawicieli różnych instytucji. Często oszuści „podszywając się” za pracowników opieki społecznej, urzędu skarbowego czy ZUS-u mogą twierdzić, że ich wizyta spowodowana jest wypłatą dodatkowego świadczenia pieniężnego lub materialnego, przyznaniem większej emerytury lub renty czy zwrotem podatku dochodowego, a w celu uzyskania tych pieniędzy lub świadczeń konieczne jest wniesienie opłaty manipulacyjnej lub przekazanie pieniędzy na zakup znaczków skarbowych. Takie działanie sprawcy ma na celu wskazanie miejsca, gdzie przechowujemy pieniądze. Następnie złodziej prosi o podanie np. szklanki wody, a w międzyczasie kradnie oszczędności lub cenne przedmioty znajdujące się w mieszkaniu. Podobne metody działania mogą być wykorzystane przez domokrążców oferujących do sprzedaży tanie towary, osoby przynoszące „dobrą nowinę” o wygranej w konkursach lub loteriach, czy też osoby innej narodowości proszące o jałmużnę.

Fałszywy policjant

Sprawcy oszustw mogą także podszywać się pod funkcjonariuszy Policji lub Straży Miejskiej, informując (np. że ktoś z rodziny nie ma pieniędzy, aby zapłacić mandat lub że ktoś z bliskich popełnił przestępstwo lub wykroczenie. Jednocześnie sugerują, iż sprawę można załatwić polubownie poza „granicami prawa”. Chęć udzielenia pomocy bliskim powoduje, że osoby starsze płacą za tę „wymyśloną usługę” znaczne sumy pieniędzy.

Aby nie stać się ofiarą oszustwa, należy przestrzegać następujących zasad:

Przed otwarciem drzwi:

• Spojrzeć przez wizjer w drzwiach lub przez okno – kto to?
• Jeśli nie znamy odwiedzającego – spytać o cel jego wizyty, zapiąć łańcuch zabezpieczający (jeśli zdecydujemy się na otwarcie drzwi) oraz poprosić o pokazanie dowodu tożsamości lub legitymacji służbowej, identyfikatora. Uczciwej osoby nie zrazi takie postępowanie powodowane ostrożnością.
• W razie wątpliwości należy umówić się na inny termin, sprawdzając uprzednio w administracji osiedla lub innej odpowiedniej instytucji wiarygodność osoby pukającej do drzwi (jeśli osoba podaje się za przedstawiciela administracji lub innej odpowiedniej instytucji).

We wszystkich opisanych przypadkach należy kontaktować się z Policją, dzwoniąc na numer alarmowy997 lub 112 z telefonu komórkowego, przekazując jak najwięcej zapamiętanych szczegółów, np. wygląd nieznajomej osoby, numer i markę samochodu, którym ewentualnie przyjechała, a w przypadku rozmowy telefonicznej – numer z wyświetlacza telefonu, datę i godzinę rozmowy.

Przestępstwa dokonywane metodą na tzw. „wnuczka” , „krewnego” czy „administratora” to nie wszystkie zagrożenia z jakimi mogą spotkać się osoby starsze. Poniżej przedstawiamy kilka przykładowych porad, jak postępować w różnych sytuacjach, by nie stać się ofiarą przestępstwa:

• w przypadku wypłaty gotówki z bankomatu, gdy jesteś sam, upewnij się czy jesteś obserwowany przez podejrzane osoby lub czy w pobliżu nie kręcą się takie osoby;
• zawsze staraj się zapamiętać numer PIN do swojej karty bankomatowej - jeżeli nie jesteś w stanie zapamiętać numeru PIN, nigdy nie zapisuj go bezpośrednio na karcie bankomatowej, ani w innym widocznym miejscu,
• staraj się w porze wieczorowej i nocnej nie wybierać z bankomatu zbyt dużych sum;
• zawsze upewnij się, czy po wyjściu z banku za Tobą nikt nie podąża;
• nie noś ze sobą więcej gotówki, niż będziesz potrzebował w najbliższym czasie;
• wystrzegaj się osób nawiązujących z Tobą kontakt np. na poczcie, w sklepie, przychodni, na ulicy;
• będąc w domu zamykaj drzwi wejściowe;
• kiedy jesteś sam w domu nie wpuszczaj do mieszkania osób Tobie nieznanych np. podających się za pracownika opieki społecznej, ZUS, PCK, administracji;
•  jeśli musicie kogoś wpuścić do mieszkania, nie zostawiajcie go ani na chwilę samego, poproś tę osobę, aby przyszła z gospodarzem domu lub znanym Ci sąsiadem, do którego masz zaufanie;
• nie przeprowadzaj żadnych transakcji z inkasentami lub akwizytorami;
• nie przechowuj w domu dużych kwot pieniędzy;
• nie informuj nikogo, kiedy otrzymujesz emeryturę lub rentę;
• unikaj w porze wieczorowo-nocnej miejsc mało oświetlonych i uczęszczanych.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub uzasadnionych podejrzeń, że możemy stać się ofiarą przestępcy należy bezzwłocznie skontaktować się z Policją tel.997 lub 112!

js/ mat. wydział prewencji KSP